نام علمی : Rubus fruticsos

اسامی دیگر :

گیاهی است از خانواده Rosaceae جنس Rubus دارای گونه های متعددی است که در مناطق مختلف جهان می روید.

به فارسی به طور کلی «تمشک» و گونه های آن در مناطق مختلف ایران با نام ها ی محلی خاص نامیده می شوند از جمله در رودسر و رامسر «تمشک و تموش» در نور«لم» در رامیان «تموشی» در گیلان «ولش،لوش» در آستارا «هندل» در کردستان «تورّکّ» در سردشت «دردوک» در الوند و اشتران کوه «تودر» در کتب طب سنتی با نام های «گیهه کوهی ،علیّق، توت شوکی وعلیق الجبل» آمده است.

نام انگلیسی :Blak-berry وBramble

طبیعت گیاه : طبق نظر و رأی حکمای طب سنتی تمشک از نظر طبیعت مرکب القوا یعنی متعادل است ولی به طور غالب تمایل به سردی و خشکی دارد.

خواص گیاه :

این گیاه به اشکال فراوانی وجود دارد و معمولاً جزء گیاهان بالا رونده محسوب می شود. گیاهی است دو ساله و شاخه های خاردار آن تنها در سال اول برگ می دهد، شکوفه و میوه های شناخته شده آن در سال دوم روی شاخه های جانبی ایجاد می شود. برگ های شانه ای با3 یا 5 برگچه است و خارهایی روی دمبرگ آن دیده می شود. برگچه های آن کرکدار و هر دو سطح آن خشن است. سطح تحتانی پهنک، درخشنده نیست و دارای حاشیه دندانه ای است. مزه برگ آن قابض(گس)است.

حکمای طب سنتی معتقدند که تمام اعضای گیاه، خنک کننده و خشک کننده است. خونریزی را بند می آورد. ضماد برگ آن برای التیام زخم های سر و ورم های حدقه چشم نافع است.عصاره برگ و ساقه تازه سبز آن با کمی صمغ عربی برای بیماری های گرم سر و چشم خصوصاً برای زخم و اشک آمدن نافع است.

جویدن برگ یا میوه آن برای زخم های لثه وسستی لثه ها و بدبویی دهان و جراحات تازه دهان مفید است. خوردن برگ و ساقه تازه و سبز آن با کمی صمغ عربی برای تقویت معده و جلوگیری از اسهال مفید است.

میوه آن از سایر اعضا قابض تر (گس) است و خوردن آن برای تقویت روده ها و خوردن پوست ریشه  آن برای خرد کردن سنگ کلیه نافع است.

ضماد برگ آن برای تحلیل ورمها و جلوگیری از توسعه ورم و مالیدن عصاره میوه تمشک تازه یا عصاره گل آن، برای خشک کردن زخم ها و جراحت های تر و جلوگیری از جریان چرک نافع است و تمشک مضر کلیه است و از این نظر باید با شکر خورده شود. مقدار خوراک از عصاره گل تمشک 14-12گرم است.

دم کرده برگ و میوه آن برای سیاه کردن مو به عنوان جانشین رنگ جالب است.